Celem projektu ODYSSE-MURE jest zapewnienie kompleksowego monitoringu trendów w zakresie zużycia energii i efektywności energetycznej, jak również ocena środków polityki efektywności energetycznej w podziale na sektory dla krajów UE, Szwajcarii i krajów Wspólnoty Energetycznej: Bośnia i Hercegowina, Czarnogóra, Gruzja, Ukraina, Macedonia Północna, Albania, Mołdawia, Kosowo i Serbia.

Innowacyjność i oryginalność projektu polega na badaniu sektorów gospodarki każdego kraju europejskiego i użytkowników końcowych energii z wykorzystaniem jednolitej i zharmonizowanej metodyki, opracowanej w projekcie. ODYSSEE-MURE dostarcza narzędzi pomocnych do obliczania stopnia realizacji krajowych i europejskich celów w zakresie efektywności energetycznej, które były raportowane w 3 (trzecich) Krajowych Planach dotyczących efektywności energetycznej.

Projekt realizuje 4 zasadnicze cele:

• Oszacowanie i porównanie postępu w zakresie efektywności energetycznej dla sektorów gospodarek krajów UE oraz Norwegii i UE jako całości oraz odniesienie tego postępu do monitorowanego zużycia energii. Systematyczna aktualizacja bazy danych umożliwi pełną realizację tego celu.

• Ocena działań dotyczących efektywności energetycznej w krajach członkowskich i analiza ich wdrażania w okresie po złożeniu 3 Krajowych Planów dotyczących efektywności energetycznej. Działania będą opisywane w zharmonizowany sposób, a opisy systematycznie aktualizowane, z włączeniem wszystkich działań przedstawionych w 3 Krajowych Planach jw.

• Dostarczenie narzędzia oceny stopnia realizacji krajowych celów w zakresie efektywności energetycznej i wspierających rozwój krajowych systemów wsparcia poprawy efektywności energetycznej.

• Rozwój narzędzi ułatwiających użytkownikom korzystanie z baz danych, w tym decydentom i interesariuszom aktywnym w obszarze efektywności energetycznej i promocji wykorzystania odnawialnych źródeł energii.

Projekt sprosta wymaganiom monitorowania i ilościowego szacowania wpływu instrumentów poprawy efektywności energetycznej na redukcję zużycia energii i emisji CO2. Ma wypracować zharmonizowaną metodykę oceny efektywności energetycznej, umożliwiającą porównania pomiędzy krajami, i ocenę rezultatów wdrażanych instrumentów. Te cele są realizowane poprzez:

• Opracowanie zharmonizowanej i uznanej naukowo metodyki, wykorzystywanej przez badaczy, decydentów i organy wykonawcze polityk poprawy efektywności energetycznej oraz instytucje monitorujące stopień realizacji celów krajowych w zakresie efektywności energetycznej. 

• Opracowanie podstaw oceny krajowych działań dla ograniczenia zmian klimatu i ich porównania. 

• Opracowanie podstaw naukowych ilościowej oceny wkładu krajów w realizację celu całej Unii Europejskiej, jakim jest uzyskanie 20% oszczędności energii do 2020 roku. 

• Wymianę wiedzy i doświadczeń z innymi właściwymi projektami o zasięgu regionalnym, rozpoczętych w 2012 (Medener i ECLAC/CEPAL).

 W ramach projektu budowane i rozwija się dwie internetowe bazy danych:

• ODYSSEE – baza danych: wskaźników efektywności energetycznej; emisji CO2 wywołanych zużyciem energii; trendów zużycia energii.

• MURE – dotycząca instrumentów poprawy efektywności energetycznej we wszystkich krajach UE wraz z oszacowaniem ich wpływu na uzyskiwanie oszczędności energii i ograniczenie emisji CO2.

Wykonuje się analizy dotyczące sprzężenia instrumentów z efektywnością energetyczną. W ramach projektu przygotowywane są specjalne narzędzia umożliwiające łatwe wykorzystanie informacji. Wyniki wszystkich analiz dostępne są na stronie internetowych ODYSSEE-MURE oraz w broszurach.

Projekt ODYSSEE-MURE dokonuje wyczerpującej analizy zużycia energii, trendów efektywności energetycznej i instrumentów jej poprawy dla sektorów gospodarek krajów UE i całej Unii. Skoncentrował się na priorytetowych obszarach, takich jak: efektywność energetyczna Małych i Średnich Przedsiębiorstw (MŚP), bioenergia, efektywny transport, efektywność energetyczna i wykorzystanie odnawialnych źródeł energii w budynkach.

Pierwszym rezultatem projektu są regularnie uaktualniane internatowe bazy danych ODYSSEE i MURE.

Projekt rozwija sześć narzędzi, związanych ze wskaźnikami efektywności energetycznej (ODYSSEE), wspomagających ich analizę:

• Narzędzie „dekompozycji” wskaźników określające wpływ rożnych czynników na zmiany zużycia energii (jak np. wzrost gospodarczy, zmiana stylu życia i zachowania odbiorców energii, zmiana struktury zużycia energii).

• Narzędzie do oszacowania oszczędności energii w roku poprzedzającym n-1 (dostępne dane zawsze pozwalają na obliczenia dla roku n-2, gdzie n jest rokiem bieżącym).

• Narzędzie do prostej oceny stopnia rozpowszechnienia nowych technologii poprawiających efektywność energetyczną i technologii energetyki odnawialnej.

• Narzędzie do porównania efektywności energetycznej różnych krajów, przy uwzględnieniu różnych czynników określających krajowe gospodarki.

• Narzędzie do obliczania oszczędności energii, przy wykorzystaniu metody „od ogółu do szczegółu”, z odniesieniem do potencjału oszczędności i celów w tym zakresie.

• Narzędzie do pozycjonowania krajów, sektorów gospodarek w zakresie efektywności energetycznej.

Projekt rozwija pięć narzędzi odnoszących się do instrumentów poprawy efektywności energetycznej, które przyczyniają się do rozpowszechnienia informacji o nich i ułatwiających ich wykorzystanie oraz analizę:

• Narzędzie łatwego dostępu do priorytetowych informacji.

• Narzędzie identyfikacji udanych (dobre praktyki) instrumentów (dobre praktyki).

• Narzędzie zestawiające instrumenty realizujące określony cel („mapnik”).

• Narzędzie określające wzajemny wpływ instrumentów.

• Narzędzie oceny (wynik) i porównanie wysiłków krajów we wdrażaniu działań na rzecz efektywności energetycznej i ograniczenia emisji CO2.

Wyniki projektu są ogólnie dostępne. MURE poprzez Internet, natomiast dane ODYSSEE, poprzez stronę internetową w pełni dla właściwych ministerstw wszystkich krajów UE, jak i dla jednostek uniwersyteckich i ośrodków badawczych oraz dla innych po rejestracji w bazie, z zastrzeżeniem możliwości tylko niekomercyjnego wykorzystania informacji.

Joanna Ogrodniczuk

jogrodniczuk@kape.gov.pl