Oszczędność energii i efektywność energetyczna to w ostatnich latach ważne tematy, skłaniające do ponownego rozważenia sposobu, w jaki zużywamy energię indywidualnie i globalnie. Patrząc na Europejski Zielony Ład, widać, że UE wyraźnie podnosi ambicje w dziedzinie ochrony klimatu i dąży do tego, aby do 2050 roku Europa stała się pierwszym kontynentem neutralnym klimatycznie.
Artykuł 7 dyrektywy w sprawie efektywności energetycznej (EED) jest jednym z najważniejszych elementów pakietu Fit for 55 Unii Europejskiej. Aby osiągnąć unijny cel redukcji emisji netto o 55% i przeciwdziałać ubóstwu energetycznemu, krajowe środki polityczne w zakresie efektywności energetycznej będą stanowiły niezbędne uzupełnienie prawa unijnego w zakresie ekoprojektu i regulacji dotyczących cen węgla.
Dzięki przekształceniu dyrektywy EED art. 7 stanie się wkrótce art. 8 i nadal będzie wymagał od państw członkowskich uzyskania oszczędności energii końcowej. Zmiany takie są w końcowej fazie negocjacji. Prawdopodobnie od 2024 r. znacznie wzrosną wymogi dotyczące oszczędności energii, część z nich będzie musiała pochodzić z gospodarstw domowych ubogich energetycznie (lub innych grup priorytetowych), a oszczędności pochodzące z nowych technologii paliw kopalnych zostaną wykluczone.
Oznacza to, że państwa członkowskie będą musiały zwiększyć ambicje, ukierunkować się na konkretnych użytkowników końcowych i przesunąć punkt ciężkości wsparcia technologicznego na opcje niskoemisyjne. Zmiany te są całkowicie zgodne z celem 55 %, zielonym rynkiem UE i falą renowacji, ale stanowią również wyzwanie. Aby były możliwe do zrealizowania, mogą opierać się na sukcesach z pierwszego okresu obowiązywania art. 7 EED (2014-2020) i kontynuować doskonalenie praktyk w zakresie oceny, pomiaru i weryfikacji (EM&V).
Dlatego też projekt ENSMOV Plus będzie odgrywał ważną rolę pomagając państwom członkowskim w opracowywaniu, wdrażaniu i ocenie polityki oraz we wzajemnym uczeniu się. Planuje się działania związane z wymianą doświadczeń. Rozpoczęty w grudniu 2022 roku ENSMOV Plus jest trzyletnim europejskim projektem programu LIFE i opiera się na poprzednim projekcie ENSMOV. Jego konsorcjum obejmuje krajowe agencje energetyczne, krajowe stowarzyszenia i instytuty badawcze z 12 państw członkowskich: Austrii, Chorwacji, Francji, Niemiec, Grecji, Węgier, Włoch, Litwy, Holandii, Polski, Rumunii i Słowenii.
Na podstawie sprawozdania Komisji z realizacji celów w zakresie efektywności energetycznej na 2020 r., 21 państw członkowskich osiągnęło swój cel główny w zakresie nieprzekraczania końcowego zużycia energii w 2020 r. A główny cel UE w zakresie efektywności energetycznej na rok 2020 został osiągnięty. Ale było to częściowo „zasługą” COVID i wynikającego z niego niższego zapotrzebowania na energię. - Mówi Jean-Sébastien Broc, koordynator ENSMOV Plus w IEECP.
Obraz jest jeszcze bardziej mieszany, gdy spojrzymy na cel z art. 7 dotyczący skumulowanych oszczędności energii w latach 2014-2020: 14 państw członkowskich osiągnęło oszczędności energii, przy czym siedem z nich przekroczyło swój cel o ponad 20% (a nawet czasami o ponad 50%).
Natomiast dziesięć innych państw członkowskich nie spełniło swojego obowiązku w zakresie oszczędności energii. Osiągnięcia pokazują, że można zrobić więcej, natomiast mniejsze osiągnięcia przypominają nam, że nie wszystkie działania okazały się skuteczne. Każdy kraj może czerpać z tego, co osiągnęły inne kraje pod warunkiem, że doświadczenia te zostaną przeanalizowane. To właśnie robi ENSMOV, a teraz ENSMOV plus. Oprócz tego, że projekt ułatwia znalezienie i zdobycie najnowszej wiedzy, stanowi on wyjątkowe forum wymiany doświadczeń dla organów publicznych i prywatnych ze wszystkich krajów UE.
W ramach poprzedniego projektu ENSMOV zorganizowano ponad 100 wydarzeń (warsztaty na poziomie unijnym i regionalnym, webinaria i spotkania), które zgromadziły łącznie ponad 1500 uczestników.
ENSMOV Plus przedstawi rozwiązania ułatwiające i rozszerzające wymianę wiedzy i doświadczeń pomiędzy państwami członkowskimi w celu realizacji polityk w ramach art. 7 EED, i będzie dalej rozwijać istniejącą już platformę transferu wiedzy https://article7eed.eu/.
Więcej informacji na temat projektu ENSMOV Plus dostępne jest TUTAJ.